hasami shōgi I

ekialdeko xakea hasami shōgi I

Japoniako joko honek izena partekatzen du beste joko batekin, baina biek helburu desberdinak dituzte. Hura lerrokadura-joko bat den bitartean, hau aurrez aurreko jokoa da.

Hasami shōgi (tartekatze-xake (?), H. J. R. Murray) jokoa Japoniako shōgi xaketik eratorritako joko berria dateke, shōgiren pieza bakarra erabiltzen badu ere. Jokoaren helburua aurkariaren fitxa guztiak, bat izan ezik, harrapatzean datza.

Hasami shōgik arau sinpleak ditu eta, agian, horregatik dago oso zabalduta Japoniako haurren (mutikoen) artean; hala ere, estrategia konplexua eskatzen duen jokoa da eta egokia da helduentzat ere.

Hasami guraize gisa itzul daiteke, joko honetako fitxen harrapatze-moduari aipamena eginez: tartean hartzea.

Egile batzuek shōgiren aldaera gisa hartzen badute ere, ezin da esan hasami shōgi xake motako jokoa denik.

Osagaiak eta hasiera

Shōgiren 9×9 laukiko taula erabiliko da.

Tokina

Fu-hyoa

Jokalari bakoitzak bederatzi fitxa ditu. Shōgiren fu-hyo (oinezko gudari) jokalari batentzat (beltzak) eta tokin (urrerantz, peoi goratua) bestearentzat (zuriak).

Hasieran, fitxak jokalarien lehenengo errenkadan daude.

Jokalarien helburua aurkariaren fitxa guztiak, bat izan ezik, harrapatzea da.

Arauak

Beltza mugitu egiten da lehenik, eta jokalariak txandaka ibiltzen dira gero.

Ezin dira bi fitxa egon lauki berean.

Mugimenduak

Fitxa guztiak, bertikalki edo horizontalki, hutsik dagoen edozein laukitara mugitzen dira, bidea libre badago. Fitxa bat bere bidean edozein fitxa baten ondoraino baino ezin da mugitu, hau da, ezin du jauzirik egin.

Harrapaketak

Aurkari baten fitxa tartean hartuz harrapatzen da: jokalariak fitxaren ondoko bi laukiak hartzen ditu, bai horizontalki (errenkada batean), bai bertikalki (zutabe batean).

Izkina-lauki bateko aurkako fitxa ortogonalean inguratzen duten bi laukiak okupatuz harrapa daiteke.

Harrapatutako fitxak taulatik kentzen dira.

Mugimendu bakar batean hainbat fitxa harrapa daitezke, baldin eta aurkako fitxek jokalari harrapatzailearen bi fitxen arteko lauki guztiak betetzen badituzte.

Fitxa batekin aurkako fitxen multzo desberdinak harrapa daitezke, bertikalean, horizontalean edo bietan aldi berean.

Jokalari batek segurtasunez mugi dezake fitxa bat aurkako bi fitxaren arteko lauki batera, harrapatua izan gabe. Era berean, fitxa bat aurkako bi fitxaz inguratutako fitxa lagunen katea osatzeko mugitzea segurua da; kate osoko fitxa bat ere ez da harrapatzen.

Jarri zure piezak lerro diagonal baten gainean.

Ekialdeko xakean, fitxa bat aurkako fitxen artean sartzean fitxen kate bat ixten badu, aurkako fitxak harrapatuko ditu. Osatzen den kateak egitura hau izan behar du: aurkako fitxa(k) - norberaren fitxa(k) – aurkako fitxa(k), beti ere mugitu den azken fitxa norberaren fitxa horietako bat bada.

Ekialdeko xakearen beste era bat harrapatzeko.
*Fu-hyo*-ak lau *tokin* harrapatzen ditu (puntu gorridunak).

Iturriak

Jean-Manuel Mascort: Les Jeux du Japon. Le Comptoir des Jeux, Chantilly, 2020.

Harold James Ruthven Murray: A History of Board-Games other than Chess. Oxford University Press, oxford, 1951.

El Mundo de los juegos. Altaya, Bartzelona, 1999.

Katsutoshi Seki: https://www.chessvariants.com/shogivariants.dir/hasami.html (2021-12-24)

Wikipedia

Eskuko arauak